مولوی مهدی، نخستین عضو طالبان که با امارت اسلامی مبارزه کرد، چند روز پیش در مرز افغانستان و ایران بازداشت شد. طالبان پس از آن اعلام کردند که مولوی مهدی را کشته‌اند، اما تعدادی از نزدیکان او می‌گویند مولوی مهدی کشته نشده و در زندان طالبان اسیر است.

 او اولین فرمانده شیعه مذهب طالبان بود که از این گروه جدا شد، زیرا باور داشت این گروه انحصارطلب‌اند و با مذاهب و اقوام دیگر برخورد ظالمانه دارند. پس از ناکامی مذاکرات طالبان با مولوی مهدی، در ماه ژوئن جنگ در بلخاب، محل استقرار مولوی مهدی آغاز شد.

با وجود مقاومت شدید نیروهای وفادار به مولوی مهدی، طالبان بلخاب را تصرف کردند. مولوی مهدی با افرادش به کوه‌ها پناه برد و برای مقاومت آماده شد. خبرنگار نیویورک‌تایمز اوایل ژوئن به محل استقرار نیروهای مهدی بلخابی رفت و از وضعیت او و نیروهایش و دلایل مبارزه آنان با طالبان، یک گزارش تهیه و منتشر کرد.

در گزارش نیویورک‌تایمز آمده است طالبان چندین ماه سعی کردند تا مهدی بلخابی را به امارت اسلامی بازگردانند. این گروه نگران نفوذ فزاینده او در میان برخی از شیعیان افغان بودند که دهه‌ها مورد تعقیب طالبان قرار داشتند. 

سید قاسم، عضو ۷۰ ساله گروه مهدی بلخابی، در این گزارش گفت: «اگر طالبان یک حکومت فراگیر نمی‌خواهند، اگر به شیعیان و زنان حقوق ندهند، ما هرگز نمی‌توانیم در افغانستان صلح داشته باشیم. تا زمانی که خون در بدن ما باشد، ما می‌جنگیم.»

خبرنگار نیویورک‌تایمز گفت در ماه ژوئن با یکی از گروه‌های کوچک مسلح شورشی در سرپل که با حکومت طالبان مبارزه می‌کنند دیدار کرده است.

مصاحبه با مهدی و مبارزانش تصویری از نارضایتی اقلیت‌هایی که زیر سلطه یک حکومت استبدادی زندگی می‌کنند را نشان می‌دهد و ذهنیت مردان افغان که فقط جنگ را می‌شناسند را به تصویر می‌کشد. نیروهای نظامی پیشین، جنگجویان لشکر فاطمیون و مردم عادی به جبهه مهدی بلخابی پیوستند.

مقام‌های طالبان به منظور حفظ اعتبار، حمایت مردمی و تامین صلح و امنیت در کشور تلاش کرده‌اند تا هرگونه قیام علیه خود را کم‌اهمیت جلوه دهند و اعلام کردند هیچ ‌یک از هشت جبهه مقاومتی که تاکنون ایجاد شده‌اند، نمی‌توانند تهدیدی برای طالبان محسوب شوند، زیرا این شبه‌نظامیان تندرو تجهیزات و بودجه ندارند و نمی‌توانند حمایت هیچ قدرت خارجی را جلب کنند.

 مولوی مهدی در مصاحبه با نیویورک‌تایمز ‌گفت پس از به قدرت رسیدن امارت اسلامی، هزاره‌ها بیشترین آسیب را دیده‌اند. هزاره‌ها نمی‌توانند تمام عمر خود را این‌گونه بگذرانند و روزی در مقابل امارت اسلامی خواهند ایستاد.

 طالبان جنگ علیه مولوی مهدی را در اواخر ماه ژوئن آغاز کردند و هزاران نفر را به قم کوتل، محل استقرار مهدی بلخابی فرستادند. هم‌زمان با پیشروی نیروهای زمینی طالبان، هلی‌کوپترهای ارتش پیشین افغانستان که اکنون در اختیار طالبان قرار دارند، نیز از هوا به نیروهای مهدی حمله کردند. طالبان با استفاده از کسانی که منطقه را می‌شناختند توانستند نیروهای مهدی بلخابی را که در قم کوتل سنگر گرفته بودند دور بزنند و از پشت به آنان حمله کنند. دو روز متوالی نبرد سنگینی میان دو گروه که زمانی کنار هم می‌جنگیدند ادامه داشت. در نهایت مولوی مهدی و نیروهایش به کوه‌ها فرار کردند و مردم عادی بازداشت شدند. طالبان خشمگین از کشته شدن نیروهایشان تا جایی که توان داشتند مردم محلی را شکنجه کردند و تعدادی را کشتند. تعدادی از بازماندگان این جنگ می‌گویند طالبان پس از شکست مهدی بلخابی تقریبا همه مردها در روستاهای محل فرماندهی او را کشتند.

مهدی بلخابی و نیروهایش وعده مبارزه و ادامه جنگ را دادند، اما عمر مبارزه بلخابی خیلی کوتاه بود. او هفته گذشته در مرز ایران و افغانستان بازداشت شد و طالبان اعلام کردند او را کشته‌اند.

کشته شدن مهدی بلخابی‌ سروصدای زیادی در میان هزاره‌ها ایجاد کرد. عده‌ای او را هم پایه عبدالعلی مزاری، رهبر حزب وحدت که در سال ۱۳۷۵ کشته شد، دانستند. حتی افراطی‌ترین هزاره‌های مخالف طالبان نوشتند که هرچند مهدی سال‌ها طالب بود، اما عملکردش در ماه‌های آخر و مبارزه‌اش علیه طالبان ستودنی است.

محمد محقق، رهبر فعلی حزب وحدت اسلامی، مرگ او را تسلیت گفت و سرور دانش، معاون دوم رئیس‌جمهوری پیشین افغانستان در مورد او یک متن طولانی در فیس‌بوکش منتشر کرد. دانش کشته شدن او را جنایت جنگی نامید و نوشت: «او بعد از مدت کمی از حاکمیت این گروه، از آنان جدا شد. اندیشه انحصارگرایانه و متحجرانه طالبان را محکوم کرد. شعار عدالت و برابری میان همه اقوام کشور را مطرح کرد. وفاداری‌اش را به راه و رسم و اندیشه استاد مزاری اعلام کرد. با شجاعت در موقف خود ایستاد و تسلیم تهدید و تطمیع نشد، اما درعین‌حال او آغازگر جنگ نبود و بعد از خارج شدن از مرکز بلخاب هم هیچ نوع عملیات جنگی نداشت.»

با این حال به نظر می‌رسد پرونده مهدی بلخابی، تنها فرمانده شورشی طالبان بسته شد و او هم مانند خیلی‌های دیگر به خاطره‌ها پیوست.